Is stress besmettelijk?

leestijd 2 minuten

door Anette de Jong /  wantdatklopt.nl / 29 oktober 2017

Is stress ‘besmettelijk’? Er lijkt in ieder geval een verband te bestaan tussen overspannen leraren en gestreste leerlingen, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek*.

Dus; of de leraren dragen hun onrust over op hun pupillen, of veel gestreste kinderen in een klas zijn een aanslag op het stresssysteem van de docent. Of misschien een beetje van beide. De meting ging overigens niet alleen over (subjectief) ervaren stress, maar werd ook objectief gemeten aan de hand van het cortisolgehalte in het speeksel (het hormoon cortisol komt vrij bij stress).

In september was ik te gast bij een evenement, in het kader van onderwijsvernieuwing in Friesland, om een aantal workshops te verzorgen over stressbeheersing.

Zonder uitzondering herkenden alle leerkrachten de uitkomst van het onderzoek. Voor hen was het zo logisch als wat! Onderwijzers realiseren zich maar al te goed hoeveel invloed hun gemoedstoestand heeft op de klas. Mensen die veel werken met dieren, zoals hondenbegeleiders bij de politie of paardentrainers, geven aan dat ook dieren stress ‘overnemen’.

Nou zijn kinderen (en dieren) vaak heel sensitief, maar dit fenomeen geldt voor ieder van ons. Misschien herken je het wel; in de nabijheid van sommige mensen voel je je direct op je gemak en bij anderen voel je, vaak onbewust, hun onrust, woede of verdriet.

Wanneer je gestrest bent, reageer je daar ook naar. Je laat je gemakkelijk meeslepen door je emoties en zegt soms dingen waar je later spijt van hebt, of je straalt je gevoelens non-verbaal uit. Op zijn slechtst creëer je nieuwe stressbronnen omdat de ander geïrriteerd of teleurgesteld reageert op jouw gedrag. En daarbij ‘besmet’ je dus ook nog eens de ander met jouw onrust. Daardoor treden bij hem of haar dezelfde processen in werking. Zo kom je natuurlijk al gauw in een vicieuze cirkel terecht.

Het goede nieuws is dat je anderen ook kunt ‘besmetten’ met jouw kalmte. Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat je hartritme je emoties beïnvloedt. En dat je kunt leren zelf je hartritme regelmatiger (wij zeggen: ‘coherenter’) te maken. Dat heeft veel positieve effecten; je bent kalmer, kunt helderder denken en communiceert beter. Nu blijkt uit diverse studies van het HeartMath-instituut* dat hartritmes met elkaar synchroniseren, ongeveer zoals klokken in een ruimte. Dus als jij in staat bent jouw hartritme regelmatiger te maken, kun je de ander dáármee ‘besmetten’.

Zeker in beroepen waar je met of dichtbij mensen werkt, is het goed je bewust te zijn van dit fenomeen. Fysiotherapie, coaching, zorg, management; het is allemaal een stuk effectiever wanneer je het niet alleen figuurlijk met je hárt doet, maar ook letterlijk met een coherent hartrítme!